การเรียนรู้แบบรุ่งอรุณ,  โรงเรียนประถม

เรื่องเล่นๆ เล่นในธรรมชาติ

“เรามาเล่นสร้างบ้านกันไหม”
“เราอยากทำสไลด์เดอร์โคลน”
“เราจะทำเรือใบไม้”

ไอเดียเรื่องเล่นๆ​ มากมายที่พรั่งพรูออกมาของเด็กๆ​ จากคำถามง่ายๆ​ ว่า “เราจะเล่นอะไรกันดี” สามารถกระตุ้นพลังจินตนาการ​​ของเด็กๆ​ ให้ลุกโชน แววตาที่เป็นประกาย​ และท่าทีที่กระตือรือร้นเมื่อพวกเขาได้มีส่วนร่วมคิด​ ร่วมออกไอเดีย​ และวางแผนในเรื่องที่ตนเองสนใจ

“เราอยากขุดสระน้ำ และให้มีทางน้ำไหลด้วย”
“เราอยากให้มีอุโมงค์เพิ่มมาด้วยได้ไหม”

บทสนทนาดำเนินไปอย่างลื่นไหล​ ความคิดสร้างสรรค์มากมายถูก “ต่อยอด” จากไอเดียเด็กแต่ละคนไปเรื่อยๆ​ อย่างไม่รู้จบ

เล่นอย่างเด็กกับของเล่นจากธรรมชาติ
ก้อนหิน​ ดิน​ โคลน​ ทราย​ น้ำ​ กิ่งไม้​ ใบไม้​ และวัสดุจากธรรมชาติรอบตัว​ ถูกหยิบจับมาสรรค์สร้างเป็นของเล่นแสนสนุก

หลังจากได้ออกไปเล่นในครั้งก่อน เด็กๆ ได้พบเจอความสนุกและความลับของธรรมชาติในช่วงฤดูฝนที่สามารถระบุได้ เช่น​ “มีน้ำขังอยู่บนพื้นเยอะมากเพราะฝนตกเมื่อคืน​ เราจึงสร้างสระน้ำได้เลย แถมทำทางให้น้ำไหลเชื่อมต่อกันไปอีกที่ที่น้ำขังได้ด้วย” และนอกจากความสนุกสนานที่เกิดขึ้น​ เด็กๆ​ ยังพบปัญหาว่า สิ่งที่พวกเขาอยากสร้าง ไม่สามารถสร้างได้ง่ายดั่งใจคิด

ท้ายชั่วโมงครูและเด็กๆได้ร่วมพูดคุยกัน ซักถามความรู้สึกในการเล่นว่าเป็นอย่างไร เกิดปัญหาหรือข้อติดขัดอะไรในการเล่นบ้าง เด็กๆ หลายคนบอกว่ารู้สึกสนุกที่ได้เล่นปั้นดิน ได้เล่นน้ำฝน บางคนบอกว่าดีใจที่ได้เล่นสร้างบ้านสนุกๆ กับเพื่อน บางคนบอกว่าที่ไม่สามารถสร้างของเล่นที่คิดไว้เพราะเวลาทำน้อย และหาของที่จะเอามาทำไม่ได้

กระบวนการคิด​ วิเคราะห์​ เชื่อมโยง​ และปรับปรุงแก้ไขจากประสบการณ์การเล่นในครั้งก่อน​ถูกนำมาสอดแทรกให้เด็กๆ​ ได้ฝึกฝนทักษะการสื่อสาร​ การเล่นร่วมกับเพื่อน การระบุความรู้สึก​และปัญหา​ นำไปสู่การหาทางออกร่วมกัน

ถ้าได้กลับไปเล่นอีกครั้งเด็กๆ จะแก้ไขปัญหาอย่างไร
“พวกเราต้องช่วยกัน”
“เราต้องแบ่งกลุ่มว่าใครจะทำอะไร”
“ทุกคนต้องเตรียมของมาให้พร้อม”
“เราต้องฟังกัน ถ้าคิดไม่ตรงกันต้องโหวต”
จากนั้นครูจึงลองให้เด็กๆ ได้วางแผนและกลับไปเล่นอีกครั้ง

การเล่นในครั้งนี้ เด็กๆ​ ได้ยังได้สังเกตเห็นความเปลี่ยนแปลงของปรากฏการณ์ธรรมชาติรอบตัว ที่เวลาผ่านไปเพียง ๑ สัปดาห์ แต่พื้นที่ที่เล่นในครั้งก่อนกับครั้งนี้มีความแตกต่างกัน จากเดิมที่ท้องฟ้ามีเมฆครึ้ม วันนี้เปลี่ยนเป็นฟ้าใส มีแสงแดด พื้นดินที่เคยมีน้ำขัง​ วันนี้น้ำกลับแห้งไปหมดแล้ว

แม้บรรยากาศจะเปลี่ยนไป แต่ความสนุกยังคงมีอยู่ทุกครั้งที่ได้ออกมาเล่น มาสัมผัสกับธรรมชาติ แม้เป็นเรื่องเล่นๆ แต่สิ่งที่ซ่อนอยู่ภายใต้การเล่นนั้นมีมากมาย ทั้งการถอดปรากฏการณ์ที่ได้พบในธรรมชาติ การเล่นร่วมกับเพื่อนๆ การวางแผน การแก้ปัญหาและนำสิ่งที่ค้นพบในการเล่นแต่ละครั้งมาต่อยอดให้เล่นให้สนุกยิ่งขึ้น

ครั้งหน้าจะเล่นอะไรกันอีกดีนะ

เล่าเรื่องโดย ครูออม ชั้น ป.๑
หน่วยบูรณาการคุณค่าสู่ชีวิตชั้น​ ป.๑ / EP Grade 1