การจัดการความรู้ (KM): ตื่นรู้แบบครูรุ่งอรุณ (๖)

:: เปิดใจฟังผู้อื่น จึงเห็นตัวเอง – ครูอดิเรก สมบัติวงศ์ ครูบูรณาการมัธยม ::

“ก่อนจะมีลูก ผมเป็นคนเข้มงวดมาก คาดคั้น เพ่งโทษ คอยจัดการกับความไม่ดี ภายใต้ความคิดว่ามันน่าจะดี ผมเคยคุยกับนักเรียนชั้น ม.๓ ซึ่งวัยนี้ถ้าครูแรง เขาจะแรงตอบ แล้วมีกัน ๒๕ คน เราก็พยายามจะเอาชนะให้ได้ แต่เราไม่เคยชนะ ตรงนี้ทุกข์มาก แต่ไม่รู้ตัว แล้วก็เอาทุกข์นั้นมาปะติดปะต่อทุกข์ไปเป็นเรื่องเป็นราว จนกระทั่งโรงเรียนให้ครูได้ฝึกสติ ฝึกย้อนมองตัวเอง บวกกับพอมีลูก คือผมก็เอานิสัยเหล่านี้ไปใช้กับลูก อยากให้เขาเป็นอย่างนั้นเป็นอย่างนี้ วันหนึ่งลูกเขาถามว่า “พ่อ หนูไม่มีความดีเลยเหรอ ทำไมพ่อต้องพูดอย่างนั้นอย่างนี้ หยุดได้แล้ว หนูเบื่อ”

ผมเลยข้อได้คิดจากครูอนุบาลที่ให้บันทึกความดีของลูก ผมเริ่มเห็นว่าลูกอยากให้เราเล่าความดีของเขา เขาจะคอยถาม วันนี้พ่อเขียนบันทึกความดีของหนูเรื่องอะไรบ้าง พอบอกไป เขาก็จะยิ้ม ผมเลยย้อนกลับมาที่ตัวเองว่าในห้องเรียนเกิดอะไรขึ้นบ้าง ก็ได้เห็นตัวเองชัด ว่าเราคาดคั้น คาดคั้นตัวเอง คาดคั้นเด็ก แล้วก็คาดคั้นเพื่อนร่วมงาน ด้วยที่เราจะจัดการกับความไม่ดี

พอเราได้สติจากการที่ลูกเป็นครูให้เรา เราเริ่มที่จะฟังเสียงของเด็ก เริ่มมองในด้านดี เพราะเด็กทุกคนเขามีดีอยู่แล้ว มีอยู่ครั้งหนึ่ง นักเรียนผู้ชายผู้หญิงในห้องคู่หนึ่งเริ่มสนิทกัน ผมก็คิดว่าจะคุยกับเขาอย่างไรดีให้เขารับรู้ว่าครูปรารถนาดี ก็ไปนอนคิดอยู่คืนหนึ่ง แล้วก็ไปปรึกษาครูผู้ใหญ่ แล้วไปคุยกับเขาด้วยใจที่เป็นกลาง บอกเขาว่าครูมองแบบนี้นะ ถ้าทำแบบนี้แล้วจะเป็นอย่างไร ก็พบว่ามันเป็นเรื่องที่คุยได้ ผมเพิ่งรู้ว่ามันคุยได้ ลงเอยด้วยดีด้วย แล้วเกิดมิตรภาพที่ดีระหว่างครูกับศิษย์ด้วย แต่ถ้าเป็นก่อนหน้านี้ผมจะใส่เขาทันทีโดยไม่ฟังเขาเลย

ผมพบว่า การที่ครูเปิดใจฟังเด็ก ไม่ว่าจะลูกหรือนักเรียน ทำให้เราเห็นตัวเอง ถ้าจิตใจเราไม่ปกติ ผมรู้ว่าควรหยุดก่อน อย่าเพิ่งพูด ถ้าใจเป็นปกติ เราพูดก็มีความสุข คนที่สื่อสารกับเราก็มีความสุขด้วย ผมเลยคิดว่า การเรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลง ตัวเองสำคัญที่สุด ถ้าเราเอาคนอื่นเป็นตัวตั้ง แล้วเราไปเพ่งคนอื่น มันจะกลายเป็นทุกข์ทันที แต่ถ้าเริ่มที่ตัวเรา แล้วสื่อสารออกไป เรามีความสุข คนรอบข้างก็มีความสุข”
………………
เก็บตกจากวงสนทนาการจัดการความรู้ (KM): ตื่นรู้แบบครูรุ่งอรุณ โดย ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช และครู-บุคลากร โรงเรียนรุ่งอรุณ วันที่ ๓๐ พฤษภาคม ๒๕๕๙ ณ เรือนรับอรุณ โรงเรียนรุ่งอรุณ